ฉันทลักษณ์
วสันตดิลกฉันท์ ๑๔
“วสันตดิลกฉันท์” เป็นชื่อที่เรียกตามแบบไทย
แต่ในคัมภีร์วุตโตทัย ท่านเรียกว่า “วสันตดิลกคาถา” เป็นสักกรีฉันท์ “สักกรี” แปลว่า “ฉันท์เป็นที่กระทำดีด้วยคณะ ลหุ ครุ
และยติ” ฯ “วสันตดิลก” แปลว่า “คาถาที่มีคณะวิจิตรเหมือนเมฆในวสันตฤดู” เป็นคาถา ๔ บาท ๆ ละ ๑๔ คำ มีสูตรว่า “วุตฺตา วสนฺตติลกา ตภชา ชคา โค”แปลว่า “คาถาที่มี ต คณะ ภ
คณะ ช คณะ ช คณะ และครุลอย ๒ ท่านกล่าวว่า “วสันตดิลกคาถา”
ในการบัญญัติฉันท์ไทยนั้น
ท่านนำสูตรดังกล่าวมาเป็นสูตร โดยกำหนดนำมาเพียง ๒ บาท แล้วปรับปรุงให้เป็น ๔ วรรค
มีบาทละ ๑๔ คำ เพราะมีบาทละ ๑๔ คำ จึงเรียกว่า “ฉันท์
๑๔” เมื่อปรับปรุงแล้ว เพิ่มสัมผัสเข้า คือ
คำสุดท้ายของวรรคที่ ๑ ส่งสัมผัสไปยังคำที่ ๓ ของวรรคที่ ๒, คำสุดท้ายของวรรคที่
๒ ส่งสัมผัสไปยังคำสุดท้ายของวรรคที่ ๓, และคำสุดท้ายของวรรคที่
๔ ส่งสัมผัสไปยังคำที่พร้อมจะรับในบทที่จะแต่งต่อไป
บทประพันธ์
โบราณกาลบรมขัต
ติยรัฐเกรียงไกร
ท้าวทรงพระนามอภิไธ
ยอชาตศัตรู
ครองเขตมเหศวรเอก อภิเษกประสิทธิ์ภู
อาณาปวัตน์ลุบริบู รณบรรพ์ประเพณี
ถอดความได้ว่า
ในสมัยโบราณนั้นมีพระมหากษัตริย์ผู้ยิ่งใหญ่ทรงพระนามว่าพระเจ้าอชาตศัตรู
พระองค์ได้รับแต่งตั้งให้เป็นกษัตริย์ทรงทำพิธีอภิเษกขึ้นครองราชสมบัติปกครองแผ่นดินตามพระราชประเพณี
โวหารภาพพจน์ : พรรณนาโวหาร
******************************
แว่นแคว้นมคธนครรา ชคฤห์ฐานบุรี
สืบราชวัตวิททวี ทศธรรมจรรยา
เลื่องหล้ามหาอุดมลาภ คุณภาพพระเมตตา
แผ่เพียงชนกกรุณอา
ทรบุตรธิดา ตน
ถอดความได้ว่า
ทรงบำเพ็ญพระราชจริยวัตรต่าง
ๆ ณ
กรุงราชคฤห์อันเป็นนครหลวงแห่งแคว้นมคธ และทรงเพิ่มพูนทศพิธราชธรรมเสมอมา
ทรงก่อให้เกิดลาภอันใหญ่ยิ่งทั่วแผ่นดิน ทรงมีพระเมตตาแก่พสกนิกรประดุจทรงเอื้อเฟื้อแก่พระราชโอรสพระราชธิดาของพระองค์เอง
โวหารภาพพจน์ : พรรณนาโวหาร
******************************
โปร่งปรีดิปราศอริริปู ภพภูมิมณฑล
เปรมโสตถิภาพพิพิธผล สุขภัทรนานา
อำพนพระมนทิรพระราช สุนิวาสน์วโรฬาร์
อัพภันตรไพจิตรและพา หิรภาคก็พึงชม
ถอดความได้ว่า
บ้านเมืองมีแต่ความน่ายินดีปราศจากข้าศึกศัตรู มีความสุขสวัสดีและเจริญรุ่งเรืองด้วยสิ่งต่างๆและ
พระราชมนเทียรก็มีความสวยงามมาก สภาพกว้างขวาง
ทั้งภายในก็งดงาม ภายนอกนั้นก็น่าชื่นชม
โวหารภาพพจน์ :
พรรณนาโวหาร
******************************
เล่ห์เลื่อนชะลอดุสิตฐา นมหาพิมานรมย์
มารังสฤษฎ์พิศนิยม ผิจะเทียบก็เทียมทัน
สามยอดตลอดระยะระยับ
วะวะวับสลับพรรณ
ช่อฟ้าตระการกลจะหยัน จะเยาะยั่วทิฆัมพร
ถอดความได้ว่า
มองดูแล้วหากจะเทียบก็เสมือนหนึ่งจะชะลอเลื่อนเอาวิมานชั้นดุสิตอันรื่นรมย์มาสร้างไว้ ปราสาทตลอดทั้งสามยอดงามแพรวพราวสลับสี
ช่อฟ้าก็งามราวกับจะเย้ยท้องฟ้า
โวหารภาพพจน์ : อุปมา , บุคคลวัต
******************************
บราลีพิลาศศุภจรูญ นภศูลประภัสสร
หางหงส์ผจงพิจิตรงอน ดุจกวักนภาลัย
รอบด้านตระหง่านจตุรมุข
พิศสุกอร่ามใส
กาญจน์แกมมณีกนกไพ ฑุรย์พร่างพะแพรวพราย
ถอดความได้ว่า
ส่วนบราลีช่างงดงามยิ่ง นภศูลก็มีสีเลื่อมพราย ส่วนบราลีช่างงดงามยิ่ง นภศูลก็มีสีเลื่อมพราย
หางหงส์ประดิษฐ์ไว้งามอ่อนช้อยประหนึ่งจะกวักเรียกท้องฟ้า
รอบมุขทั้งสี่ด้านก็สุกสกาวอร่ามเรืองไปด้วยแก้วมณีและไพฑูรย์
โวหารภาพพจน์ :
อุปมา , บุคคลวัต
ฯลฯ
******************************
If you're trying hard to lose kilograms then you need to start following this brand new custom keto diet.
ตอบลบTo produce this keto diet, licenced nutritionists, fitness couches, and top chefs united to develop keto meal plans that are productive, suitable, money-efficient, and enjoyable.
Since their first launch in early 2019, 1000's of people have already completely transformed their figure and well-being with the benefits a good keto diet can give.
Speaking of benefits: in this link, you'll discover 8 scientifically-tested ones offered by the keto diet.